Een houtkachel kopen kan om heel veel redenen aantrekkelijk zijn. Dit wil je vooraf weten als je een houtkachel gaat kopen om een miskoop te voorkomen.

Wat zijn de voordelen van een houtkachel?
De nadelen van een houtkachel 
Soorten en maten houtkachels
Welke kachel geeft meeste warmte?
Hoe lang mag houtkachel nog?
Is het verstandig om een houtkachel te kopen?
Welk alternatief is net zo sfeervol?

Houtkachel kopen

Dat een houtkachel voordelen heeft is duidelijk. Je had dit al wel door, aangezien je interesse hebt in een houtkachel. Maar is het verstandig om een houtkachel te kopen?

Is het verstandig om een houtkachel te kopen

Wat zijn de voordelen van een houtkachel?

Een combinatie van heerlijke warmte en hernieuwbare energie: de voordelen van een houtkachel zijn talrijk. Alleen écht vuur geeft die pure gezelligheid. Met zo’n mooi vlambeeld zorg je voor sfeer in huis. Iedereen voelt zich direct thuis. Dat is de charme van een houtkachel. 

Waarom een houtkachel binnen?

Houtkachels hebben een aardig rendement en geven een fijn, warm gevoel. Weg met de kou, dit is comfortwarmte. En die warmte voelt heel anders aan dan de warmte van een warmtepomp of elektrische kachel. Daar komt nog bij dat je de woning op een voordelige manier verwarmt. 

  • Het oog wil ook wat: een houtkachel oogt prachtig in elk interieur, het is een verrijking.
  • Je gasten ervaren gastvrijheid. Er brandt een fantastisch vuurtje, het is meteen gezellig.
  • Zonder bezoek geniet je in alle rust van je eigen haardvuur, een fraai gezicht in de kamer.

Het woord ‘voordelig’ viel al even en dat is best begrijpelijk. De dure gaskraan mag dicht blijven, want jij verwarmt voortaan met houtblokken. Dit kan natuurlijk een behoorlijke energiebesparing opleveren. 

Voordelen houtkachel samengevat

  • Stijlvol en sfeervol verwarmen
  • Comfortabele en gezellige warmte
  • Gastvrij gevoel, meteen welkom
  • Besparen op je energierekening
  • Een gerust gevoel voor jezelf 

Voordelen houtkachel

De nadelen van een houtkachel

Ook Houtkachels hebben een aantal nadelen waar je rekening mee moet houden. Stank, overlast en vervuiling spelen een rol, evenals geïrriteerde of zelfs boze buren.

Daarnaast zit je zelf nog met het gebruik en het onderhoud van de houtkachel. Dat lijkt in het begin even leuk, maar door de tijd heen wordt het zwaarder. Zeker wanneer je beseft dat er sfeervolle alternatieven zijn met de voordelen van houtkachels. En dan zonder deze nadelen.

Stank, overlast van houtrook

Houtkachels zorgen voor houtrook en die houtrook leidt tot stank in huis of de tuin. Regelmatig zijn het de buren die zich storen aan jouw houtrook. Wijken met meerdere houtkachels staan berucht om de stank en overlast. Je beweegt je niet meer fris en vrij door de wijk, je ergert je.

Je wil er warmpjes bij zitten, maar ten koste van alles? Beter een goede buur dan een verre vriend, zo luidt het spreekwoord. Met een houtkachel zet je de buurrelatie mogelijk onder druk. Je maakt er in de wijk over het algemeen geen vrienden mee.

Schadelijke stoffen, deels kankerverwekkend

De houtrook van houtkachels bevat schadelijke stoffen zoals fijnstof en koolwaterstoffen. Een deel van die stoffen zijn kankerverwekkend. Met een houtkachel draag je dus bij aan de uitstoot van kankerverwekkende stoffen. Niet iets om heel trots op te zijn.

Houtkachel kopen: arbeidsintensief

Verder kun je het gebruik en onderhoud van een houtkachel relatief intensief noemen.

  • Je moet eerst zware en ietwat lompe houtblokken in huis halen. Je moet ruimte hebben.
  • Die houtblokken moeten naar de houtkachel versleept worden. Je moet heen en weer. 
  • Als de kachel fijn brandt, moet je regelmatig opnieuw in de benen. De kachel blijft namelijk niet uit zichzelf branden. Je dient de kachel nieuwe houtblokken te geven. 
  • Als de kachel heeft gebrand, zitten er vuilresten in de kachel. Lang niet alles brandt op. Je dient de vuilresten te verwijderen. De volgende keer herhaalt deze hele cyclus zich. 
  • De kachel is van jou afhankelijk. Als mens ben je geen robot en stook je elke keer (iets) anders. Zelfs met allerlei cursussen zul je nooit elke keer precies goed stoken.* 

*Het komt voor dat verkopers van houtkachels cursussen aanbieden. Ze laten je geloven dat je groen kunt stoken. Stel je voor dat je jezelf een groene stoker kunt noemen. Maar je stookt nooit elke keer 100% op dezelfde manier, want je bent en blijft een mens. 

Het gevolg is meer stank en meer emissie als je iets niet 100% goed doet. De kans is groot dat je iets niet 100% goed doet. Je kunt wel foutloos stoken als je een computer het werk laat doen. Dat kan met een kachel op pellets, die zo'n computer bevat.

Tot slot kan een houtkachel naast arbeidsintensief ook kostenintensief zijn. De afvoer bijvoorbeeld moet bestaan uit een lang kanaal dat door het dak gaat. Zo brengt de afvoer behoorlijke extra kosten met zich mee. 

Houtkachel kopen: nadelen houtkachels

  • Je kunt stank en overlast van houtrook veroorzaken
  • Je buurrelatie kan onder druk komen te staan
  • Als stoker heb je schuld aan de uitstoot van schadelijke stoffen, zelfs kankerverwekkend
  • Het vereist best veel werk om de houtkachel aan te zetten en te laten branden
  • Je zit met arbeid, onderhoud en extra kosten voor de lange afvoer

Nadelen houtkachel

Soorten en maten houtkachels

Houtkachel kopen? Je hebt allerlei soorten en maten houtkachels. Zo zijn er grotere en kleinere kachels en kachels met ronde, afgeronde of scherpe vormen.

Het verschil zit in meer aspecten dan de vorm. Neem nu de optische lijnen in het ontwerp. Het ene ontwerp heeft veel frutsels en franje, het andere ontwerp oogt juist strakker dan ooit.

Houtkachels variëren al met al in grootte, vormen en het lijnenspel. Tot slot kan de aansluiting voor de afvoer aan de bovenkant of achterkant van de kachel zitten.

Hierbij hebben we het over uiterlijke kenmerken, terwijl er eveneens ‘innerlijke’ kenmerken zijn. Denk aan het vermogen en het rendement.

Kachel op houtpellets

Er zijn kachels die op houtpellets in plaats van op houtblokken branden. Die kachels bevatten een soort tank, een voorraad, voor die houtpellets. Houtpellets zijn overigens speciaal samengestelde houtkorrels. Deze korrels gooi je in de tank. Dat levert een ‘actieradius’ op. 

Die kachels die op houtpellets branden zijn slimmer dan traditionele houtkachels. Dat komt omdat ze een computer en motor bevatten, beide door stroom aangedreven. De motor doseert zelf de juiste hoeveelheid houtkorrels voor mooi vuur. De computer stuurt dat proces aan. 

Je kunt zelf blijven zitten of liggen op de bank, als gevolg van de automatische handelingen. Door de ‘actieradius’ brandt de kachel uren en uren zelfstandig. In die tijd kun jij leuke dingen doen, of lekker luieren natuurlijk. Een kachel die op houtpellets brandt noemen we een pelletkachel.

  • De soorten en maten houtkachels variëren in grootte, vorm, lijnenspel, aansluiting, vermogen en rendement
  • Sommige kachels branden niet op houtblokken, maar op houtpellets
  • Kachels op pellets kunnen automatisch handelingen verrichten, zoals doseren 

Welke kachel geeft de meeste warmte?

Zowel de houtkachel (handmatig) als de kachel op pellets (automatisch) geven meer dan genoeg warmte. Sterker nog, bij beide soorten wordt het weleens te warm in de kamer. 

Houtkachels hebben nog een onbenoemd nadeel als het te warm wordt. Je moet het vuur dan maar smoren. Dat levert meer houtrook, stank en overlast op. Probeer daarom maar eens een ‘groene stoker’ te zijn. Dat lukt niet, aangezien je als mens nooit constant kunt stoken. 

Zo’n moderne kachel op pellets werkt anders als het te warm wordt. De ingebouwde computer werkt met een ingestelde temperatuur voor temperatuurbeheersing. De kachel kan automatisch op stand-by gaan als het te warm word. Er komen pas weer pellets als de temperatuur is gezakt.

  • Bij ouderwetse kachels moet je zelf het vuur smoren of doven als het te warm wordt
  • Bij moderne kachels (op pellets) bestaat er zoiets als een automatische stand-by

Door het smoren of doven krijg je meer uitstoot vanwege de slechte verbranding. Van groen stoken is dan geen sprake. Je moet toch iets als het te warm wordt.

De kachel op pellets behoudt de juiste verhouding tussen brandstof en zuurstof. De uitstoot blijft minimaal. 

Soorten en maten houtkachels

Welke kachel verwarmt het snelst?

Houtkachels hebben zoals nu bekend veel voor- en nadelen. Een groot voordeel is die heerlijke warmte. Een nadeel is dat het even duurt voordat die warmte zich verspreid. Een pelletkachel verwarmt de kamer automatisch sneller. De ingebouwde ventilator verspreidt de warmte beter.

Zo’n kachel is ook veel sneller op temperatuur. Dat is dus nog een reden om niet steeds met houtblokken te hannessen, het kan eenvoudig(er). 

  • Een houtkachel heeft meer tijd nodig om te verwarmen

Hoe lang mag houtkachel nog?

Houtkachels kunnen voldoen aan EcoDesign, een keurmerk. De naam ‘eco’ lijkt haast iets ecologisch te duiden. Intussen mag een kachel voor dat keurmerk gewoon nog 40 milligram fijnstof uitstoten. En een rendement vanaf 75% is prima volgens het keurmerk. 

Voor gemeenten is dat niet per se voldoende. Meerdere gemeenten overwegen acties om het gebruik van houtkachels te ontmoedigen. Binnenkort verboden, zegt gemeente Amersfoort zelfs. Blijkbaar kan het EcoDesign-keurmerk niet op tegen beleid van de overheid, het geeft geen stookgaranties. 

Naast fijnstof kamp je nog met koolwaterstoffen. Die zijn bij zo’n kachel op pellets nagenoeg nul (met katalysator). Bij houtkachels zijn er honderden tot duizenden procenten meer koolwaterstoffen. De vraag ‘Hoe lang mag houtkachel nog?’ valt dan ook te begrijpen. 

Gemeenten maken ontmoedigingsbeleid tegen houtkachels: “Onze tip aan u: koop geen houtkachel meer om uw huis te verwarmen.” Het lijkt erop dat houtkachels vroeg of laat toch verboden kunnen worden. Dat is een voorlopige zienswijze of observatie, geen conclusie. 

Is het verstandig om een houtkachel te kopen?

Het is in ieder geval verstandig om verder te kijken dan de standaard verkooppraatjes. Om die reden haalt dit artikel de voordelen en de nadelen van houtkachels aan. Daarna kun je de balans opmaken: is het verstandig om een houtkachel te kopen?

  • Houtkachels hebben voordelen, waaronder sfeer, gezelligheid en een gerust gevoel
  • Houtkachels hebben ook nadelen, zoals overlast, vervuiling en arbeidsintensiviteit 
  • Meerdere gemeenten stellen regels op en overwegen beleid tegen houtkachels
  • Een houtkachel moet je van A tot Z handmatig bedienen, je stookt nooit 100% constant
  • Andere soorten kachels nemen de nadelen weg en bieden dezelfde voordelen 

Welk alternatief is net zo sfeervol?

Bezitter van ouderwetse houtkachel hielden eerst niet van een kachel op pellets (‘pelletkachel’), omdat de houtblokken ontbraken. En juist die houtblokken zorgen voor de sfeer. Daarom zijn pelletkachels tegenwoordig (optioneel) voorzien van levensecht decoratiehout (WoodFriend). 

Een pelletkachel heeft dezelfde sfeer als een houtkachel sinds die upgrade van levensechte houtblokken. Dankzij die ontwikkeling spreken mensen ook wel van een ‘houtkachel op pellets’. Je hebt de uitstraling van een houtkachel, maar het gemak van de automatische pelletkachel.

Als je dan zo’n alternatief bekijkt, valt er iets op. Een nieuwe generatie pelletkachel brengt vrijwel geen fijnstof. Dat is al zo zónder de Pellet-ABC katalysator die geurhinder en overlast opheft. Daarbij is er zelfs nog een fijnstoffilter in ontwikkeling voor eventueel het laatste vleugje fijnstof. 

Kijkende naar beleid van gemeenten, dan is dat beleid met name gericht tegen overlast. Gemeenten willen niet dat buren hinder ondervinden van houtrook, stank en vervuiling. Ze willen dat bewoners in de wijken een schone lucht ervaren. Een nieuwe pelletkachel heft overlast op.

Een financieel pluspunt is dat de afvoer van een pelletkachel minder lang hoeft te zijn.

  • Steeds meer gemeenten willen het gebruik van houtkachels ontmoedigen
  • Een nieuwe generatie pelletkachel geeft geen geurhinder en is buurtvriendelijk 
  • Dit alternatief is als ‘houtkachel op pellets’ net zo sfeervol met levensechte houtblokken    

houtkachel op pellets

Automatiseren en gemak, op alle fronten beter

Bijna niemand doet de was of afwas nog met de hand, omdat er overal wasmachines en afwasmachines staan. Is het verstandig om een houtkachel te kopen? Het is vooral ouderwets en onverantwoord.

Geen enkele cursus zorgt ervoor dat je als een robot altijd 100% goed stookt. Een kachel op pellets kun je zien als een versie van een houtkachel die automatisch het werk doet: altijd schoner en altijd makkelijker, op alle fronten beter.