Een airco kopen en zelf installeren is al snel gemakkelijker dan je denkt. Als je tenminste weet waar je mee bezig bent. Om die reden biedt aircospecialist BlueSolid® een helder Airco Doe-het-zelf Stappenplan. Gebruik dit stappenplan wanneer je een handige doe-het-zelver bent.
Dit Airco Doe-het-zelf Stappenplan geldt voor de plaatsing van een single split-unit airco. Een single split-unit airco is een airco met één binnendeel en een buitenunit.
We gaan uit van een ‘easy’ situatie: er zit maximaal 2,5 of 4,5 meter fysieke afstand tussen binnendeel en buitendeel. Het leidingwerk is langer, 3 of 5 meter. Die speling is noodzakelijk, wat verderop wordt uitgelegd.
- Stap 1: Plaats van de airco bepalen: denkwerk eerst (essentieel)
- Stap 2: Airco Doe-het-zelf: wandbeugel aan de wand monteren
- Stap 3: Airco zelf installeren: gat boren voor de koelleiding e.d.
- Stap 4: Buitenunit op opstellingsbalken plaatsen, leidingen door gat
- Stap 5: Leidingwerk aansluiten bij de wandairco binnen
- Stap 6: Airco Doe-het-zelf, wikkel de leidingen en kabels in
- Stap 7: Airco zelf installeren, ophangen wandunit
- Stap 8: Kabelgoot bevestigen buiten
- Stap 9: Airco Doe-het-zelf, leidingwerk aansluiten op de buitenunit
- Stap 10: Laatste stap: de inbedrijfstelling (F-gassen)
Stap 1: Plaats van de airco bepalen: denkwerk eerst (essentieel)
Bedenk eerst waar je de vaste wandairco wilt plaatsen. Zorg daarbij dat je tegelijkertijd rekening houdt met het buitengedeelte. Waar zet je het buitendeel neer? Het werkt makkelijker wanneer de afstand tussen de binnenunit en de buitenunit vrij kort is.
Je kunt dan denken aan maximaal 2,5 of maximaal 4,5 meter afstand. Voor deze standaarden hebben we kant-en-klare materialenpakketten met 3 of 5 meter leiddingwerk. Er is altijd wat extra speling zodat het leidingwerk niet te kort blijkt.
De binnenunit van de airco hangt dus aan de wand. Straks gaat het benodigde leidingwerk van buiten door de gevel naar de binnenunit. De unit buiten kan zowel staan (op robuuste kunststof opstellingsbalken) als hangen (aan een muurbeugel). De kant-en-klare materialenpakketten gaan uit van een staande opstelling, maar we verkopen los ook muurbeugels. Bedenk waar de units komen.
Aandachtspunten bij dit essentiële denkwerk: er moet minstens één meter afstand zitten tussen de wandairco binnen en andere elektrische appraten binnen (TV of computer, enzovoort). De wand dient stevig genoeg te zijn om de wandunit te dragen. De plaats op de wand dient goede luchtcirculatie te faciliteren. En verder mag de plaatsing van de airco niet in de buurt zijn van:
- Warmtebronnen, stroom of ontvlambare gassen
- Brandbare zaken/stoffen, gordijnen en/of kleren
- Objecten die mogelijkerwijs luchtcirculatie dwarsbomen
- Een plek waar zonlicht vol (direct) op het apparaat schijnt
- De deuropening
Tot slot kies je een plaats waar het leidingwerk bij voorkeur rechtstreeks door de muur kan. Standaard zit de aansluiting rechts in de wandunit (kijkend naar de voorkant). Eventueel kan de koelleiding ook aan de linkerkant de wandunit verlaten.
De keuze hangt af van waar je buiten uitkomt (waar staat de buitenunit) en of dat kan. Buitenverlichting kan bijvoorbeeld in de weg zitten. Je dient straks, bij het boren in de muur, bestaand leidingwerk of bestaande bedrading te ontwijken.
De wand dient sterk genoeg te zijn om het gewicht van de binnenuit te kunnen dragen (+-8 kilo).
Wat de buitenunit betreft is het wederom belangrijk dat de luchtstromen niet geblokkeerd worden. Daarom dient er genoeg ruimte te zijn rond de buitenunit. Plaats de airco op de achtergevel of zijgevel, niet op de voorgevel (vanwege het straatbeeld).
Ook bij de buitenunit dien je langdurige perioden van direct zonlicht te vermijden. Let bij de plaatsing op de (tuin)ligging en het aantal zonuren.
Stap 2: Airco Doe-het-zelf: wandbeugel aan de wand monteren
Alles goed uitgedacht? Dan gaan we aan de slag. Haal het binnendeel uit het plastic. Pak vervolgens de wandbeugel eruit. Die zit er in geklikt en kun je eruit klikken. Doe dat. Zet de wandbeugel tegen de muur en markeer/teken in één van de schroefgaatjes, rechtsboven bijvoorbeeld. Daar boor je, doe je een plugje in en schroef je ‘m alvast wat vast. We leveren de benodigde schroefjes mee.
Daarna pak je de waterpas en schuif je de wandbeugel waterpas. Dit op basis van de eerste schroef. Zo kun je de andere gaatjes aftekenen met potlood (je drukt het potlood in de gaatjes). Vervolgens kan er linksboven een plugje in en kun je ‘m vastschroeven.
Als je de gaatjes goed had afgetekend met de waterpas, hangt de wandbeugel nu recht. Schroef ook de resterende gaatjes vast.
De wandbeugel dient geheel waterpas en plat tegen de (egale) muur te zitten.
Stap 3: Airco zelf installeren: gat boren voor de koelleiding e.d.
Je boort zo het gat voor de koelleiding en de stroomkabel. Dat kan links of rechts van de beugel, rechts is gebruikelijk. Straks zie je het gat niet meer, aangezien je de airco ervoor hangt. Zorg dat je altijd de exact aangegeven afstanden aanhoudt tussen het gat en de beugel. Ga na of je met model A, B, C of D te maken hebt. Controleer hiervoor de airco en afmetingen van de beugel. Het wordt een hels karwei wanneer je afwijkt van de dimensietekeningen.
- Meet! Neem de tijd om de juiste afstand van het gat te bepalen. De kabels en de buizen zijn namelijk ontzettend stug. Dit komt dus heel precies.
- Bovendien zie je het gat onder de wandairco uit komen als je te laag boort. Dat wil je natuurlijk niet. De bedoeling is dat het gat straks niet meer zichtbaar is door de wandairco ervoor.
Respecteer om die reden dit Airco Doe-het-zelf Stappenplan: eerst meten.
Alles perfect uitgemeten? Nu maak je gebruik van de diamantboor voor een gat van 65 millimeter doorsnede. Hiermee boor je door de gevel. Daarbij boor je lichtjes hellend naar beneden (schuine afloop). Dit doe je omdat condenswater dan natuurlijk af kan lopen. Vraag voor het boren eventueel iemand om tegelijkertijd een stofzuiger eronder te houden. Dat houdt de boel netjes. Als je alleen bent, kun je na het boren gelijk stofzuigen. Zo voorkom je dat alles stoffig wordt.
Je hebt inmiddels de wandbeugel gemonteerd en een gat voor het leidingwerk geboord, goed bezig!
Stap 4: Buitenunit op opstellingsbalken plaatsen, leidingen door gat
We gaan nu even naar buiten. Je zet de kunststof opstellingsbalken neer op de gewenste plaats. Hierop zet je de buitenunit van de airco.
Vervolgens schroef je de buitenunit aan deze balken vast, zodat de boel goed verankerd is. Dankzij het gewicht van de buitenunit blijft alles op z’n plek.
- De buitenunit kun je even negeren vanaf dit punt. Nu pak je de 5-aderige (stuur)stroomkabel, de koelleiding en de condensslang.
- Die breng je voorzichtig van buiten door het gat naar binnen. Je kunt ze behoorlijk ver naar binnen duwen, zodat je binnen ‘speelruimte’ hebt.
Je hebt een luchtje geschept, tijd om terug naar binnen te gaan. Daar steken de kabels uit die je zojuist van buiten naar binnen hebt gebracht. Die losse kabels ga je zo verbinden met de wandairco.
Let op: de kabels zitten buiten nog nergens aan vast. Zowel binnen als buiten steken ze uit. Je gaat ze eerst binnen bevestigen. Je begint bij het aansluiten van de binnenunit. Het aansluiten van de buitenunit volgt later.
Stap 5: Leidingwerk aansluiten bij de wandairco binnen
Je hangt de wandairco nog niet op, maak het jezelf om die reden gemakkelijk nu. Leg de wandairco op bed of op een sterk bureau. Doe voorzichtig, gebruik het eerder afgewikkelde plastic als ‘ondergrond’.
Nu ga je de 5-aderige (stuur)stroomkabel, de koelleiding en de condensslang aansluiten. Wikkel kabels en leidingen na het aansluiten in met isolatie en tape.
5.1 Airco zelf installeren: stuurstroomkabel aansluiten
De stuurstroomkabel/signaalkabel laat de wandairco binnen communiceren met de buitenunit. Strip de rubberen mantel met draadstrippers van de signaalkabel, tot ongeveer 40 mm van de draden binnen. Strip de isolatie van de uiteinden van de draden.
Gebruik een krimptang om de aderhulzen van het U-type aan de uiteinden van de draden te zetten. Open dan het frontpaneel van de wandunit en maak met een schroevendraaier de aansluitdoos open.
- Aan de binnenkant van de wandunit kom je het elektrische aansluitschema tegen. Alle bedrading moet exact worden uitgevoerd volgens dit bedradingsschema.
- Schroef de kabelklem los onder aan de aansluitdoos. Verwijder het plastic paneel linksonder aan de achterkant van het apparaat.
- Haal nu de kabel door deze gleuf. Breng de kabel van de achterkant naar de voorkant van het apparaat.
Waarschuwing: haal de fase- en nuldraad niet door elkaar. Die gevaarlijke verwisseling kan de airco beschadigen.
Controleer of elke verbinding goed is bevestigd. Zet de signaalkabel vast met de kabelklem, schroef de kabelklem stevig vast. Plaats vervolgens de draadafdekking aan de voorkant van het apparaat én het plastic paneel aan de achterkant terug.
De aansluiting bij andere units kan verschillen. Bekijk om die reden het aansluitschema in de unit, voordat je verdergaat.
5.2 Airco Doe-het-zelf: koelleiding aansluiten
Sluit de koelleiding die door de gevel ging aan op het stukje koelleiding van de wandunit. Haal de beschermdoppen van de uiteindes af. Koppel hierna de leidingen. Bij het koppelen is de juiste draaikracht van groot belang.
Draai je te stevig, dan kun je de moeren breken of de leidingen beschadigen. De juiste draaikracht is vooraf bepaald, let op de eisen en gebruik een momentsleutel (torque).
- Urgent: er mag tussentijds absoluut geen stof of rommel in de koelleiding komen. Vandaar is het verboden om de beschermdoppen eerder dan nodig van de leidingen te halen. Want dan vergroot je het risico op boorgruis, stof of rotzooi in de leidingen.
- Hou daarom altijd de koelleidingen dicht tot het moment van aansluiten. Bij rotzooi in de koelleiding gaat de compressor stuk: installatiefout!
De schuimen buisisolatie die al in de unit zit, leg je over de koperleidingen. Op die manier krijgen de leidingen een ‘jas’ aan. Pak de koperleiding helemaal in met allereerst isolatie en daarna tape.
Het gaat hier namelijk om hele koude vloeistoffen. Daardoor kan condens ontstaan wanneer de buis niet goed geïsoleerd is en er geen tape om zit. Isoleer en tape de leidingen.
Voorkom knikken: bij het buigen van verbindingsleidingen is er sprake van een minimale buigradius. Je dient je daar altijd aan te houden. Knikken altijd vermijden.
5.3 Installatie airco: condensslang aansluiten
De door de gevel meegebrachte condensslang schuif je in de afvoerslang van de wandunit. Die zit standaard aan de linkerkant van de achterkant.
Vervolgens tape je de verbinding voor de zekerheid met waterdichte (teflon)tape af. Al met al is het aansluiten van de condensleiding de makkelijkste stap. Zorg alleen opnieuw dat je secuur en lekdicht te werk gaat.
Het optionele afvoergat aan de rechterkant van de achterkant dicht je af met een rubberen plug.
Stap 6: Airco Doe-het-zelf, wikkel de leidingen en kabels in
Zometeen hang je de wandunit op. De aangesloten kabels duw je daarmee terug in de muur. Voordat je dat doet, is het correct inwikkelen een urgent aandachtspunt. Bevestig de afvoerslang/condensslang met behulp van zelfklevende vinyltape aan de onderkant van de ingepakte koelleidingen.
Wikkel de stroomstuurkabel, de koelleiding en de condensslang in met schuimen buisisolatie. Zo bundel je het leidingwerk met een isolatieband.
De afvoerslang/condenssang moet onderaan deze bundel. Anders dreigt er brand- of waterschade. De stuurstroomkabel mag niet kruisen met andere leidingen, voorkom verweving.
Eindstukken van de koelleiding niet inwikkelen: toegang tot de eindstukken blijft noodzakelijk voor testen, aan het einde van het installatieproces.
Stap 7: Airco zelf installeren, ophangen wandunit
Een mijlpaal in het proces van de airco zelf installeren: je kunt de wandunit ophangen aan de wandbeugel. Onderin zitten haken en die moeten als het ware ‘klik’ zeggen.
De weerhaken dienen achter de beugel te vallen. Zodoende zie je de beugel zelf niet meer. Als de wandunit hangt, kun je nog eens de waterpas pakken.
Er kan lekkage ontstaan als de wandairco niet waterpasrecht hangt.
Stap 8: Kabelgoot bevestigen buiten
Tijd om weer naar buiten te gaan. Daar bevestig je de kabelgoot. Die goot begint direct onder het geboorde gat waar de kabels nog uitsteken. Je bevestigt de buis door middel van schroefjes. Leg de buizen/leidingen in de aangebrachte goot.
- Doe dit nooit haaks, maar hanteer de buigradius: accepteer dat de leidingen bovenin uitsteken.
- Er komt later een eveneens uitstekende afdekkap om de bolling, zodat de ruime buiging netjes wordt weggewerkt.
- Doe je het desondanks haaks, dan knikken de buizen en is het einde verhaal. De doorstroming is dan geblokkeerd. En bij terugbuigen ontstaan er scheurtjes.
Als de buizen geknikt zijn of waren, gaat de airco niet goed werken: installatiefout.
De airco zelf werkt met een goede installatie in alle gevallen. Er worden een half miljoen van deze airco’s per jaar geïnstalleerd met minder dan 0,1% uitval. Als jouw airco uitvalt, heb je de hoofdprijs van een half miljoen.
Aan de airco ligt het dus niet, aan de installatie kán het soms liggen. Die ongelukkige pechvogel wil je niet zijn. Voorkom dus dat de buizen knikken. Ga voorzichtig te werk.
- Het laatste stuk van de kabels gaat uit de kabelgoot naar de buitenunit. Daar zit wat extra lengte, zodat de kabels niet ‘strakgetrokken’ worden tussenin.
- Dat is heel bewust. Bij onze installatiepakketten van 3 of 5 meter leidingwerk ga je uit van maximaal 2,5 of 4,5 meter fysieke meters tussen binnen- en buitendeel.
Dankzij die speling en lussen kunnen zaken als uitzet en krimp (warmte en kou) worden opgevangen. Bovendien trilt de buitenunit lichtjes. Ook die trillingen worden opgevangen binnen de speling. Vandaar dat de kabels niet superstrak moeten zitten bij de buitenunit.
Stap 9: Airco Doe-het-zelf, leidingwerk aansluiten op de buitenunit
We zijn in de afrondende fase van het Airco doe-het-zelf Stappenplan beland. Nu ga je het leidingwerk aansluiten op de buitenunit. Het gaat om de 5-aderige stuurstroomkabel en de koelleiding. De condensslang sluit je niet aan, die laat je hangen.
9.1 Stroomstuurkabel aansluiten op de buitenunit
Strip de rubberen met draadstrippers van beide uiteinden van de stuurstroomkabel. Doe dit totdat de binnendraden ongeveer 40 mm vrijkomen. Strip dan de isolatie van de uiteinden van de dragen. En gebruik een krimptang, om aderhulzen van het U-type aan de uiteinden van de draden te zetten.
Opgelet: zorg er bij het krimpen van draden voor dat je de fasedraad (L) onderscheid van ander draden.
Verder dien je uiteraard het bedradingsschema ontzettend nauwkeurig te hanteren. Dat bedradingsschema wordt getoond in de bedekking van de buitenunit.
Schroef het deksel van de elektrische bedrading los en verwijder het. Schroef de kabelklem onder het aansluitbok los en leg deze opzij. Breng de draadkleuren/labels daarna op één lijn met de labels op het klemmenblok. Schroef de u-lip van elke draad stevig vast op de bijbehorende klem. Bekijk de veiligheid van de verbindingen.
Bevestig de kabel nu me behulp van de kabelklem aan het apparaat, schroef de kabelklem weer vast. Isoleer ongebruikte draden met PVC-tape. Plaats ze zo dat ze geen elektrisch of metalen onderdelen raken. Plaats de draadafdekking aan de zijkant van het apparaat terug en schroef deze vast.
(Er is ook een drie-aderige installatiekabel. Die breng je van de buitenunit naar een stroompunt buiten. Let op: onderstaande foto's laten een buitenunit voor twee binnendelen/wandunits zien).
9.2 Buitenunit airco zelf installeren: koelleiding aansluiten
Je haalt de beschermdoppen van de koelleidingen om ze aan te sluiten. Ook hier geldt weer dat je dat enkel doet voor het aansluiten. En dus niet eerder. Elke zandkorrel die in het koelcircuit schiet maakt immers de airco kapot. Die beschermdoppen heten niet voor niets zo, de cruciale functie is beschermen.
Koppel de koelleiding met de juiste draaikracht en gebruik hiervoor een momentsleutel/torque. Zo vermijd je onherroepelijke schade. Zorg dat je moeren zonder weerstand kunt draaien. Een scheve moer gaat wringen, een rechte moer kun je mogelijk met de hand draaien. Als je een moer met geweld moet draaien, ja dingen vernielen. Zorg dat alles wat je aansluit schoon en stofvrij is.
Opnieuw mag de verbindingsleiding in geen enkel geval knikken. Lange lussen horen erbij in verband met de eerder aangehaalde speling voor weersomstandigheden en lichte trillingen. Wat betreft de ondergrond vangen de kunststof opstellingsbalken dat op.
9.3 Condensslang laten hangen
De condensslang steekt net als de stuurstroomkabel en de koelleiding uit het einde van de kabelgoot. Maar in tegenstelling tot de koelleiding en de stuurstroomkabel, laat je de condensslang hangen.
Dit doe je zodanig dat de slang op een geschikte plek sporadisch ‘drupt’.
Waarschuwing: blijf van de gaskoppelingen af
Nu is de airco volledig geplaatst/geïnstalleerd. Klaar, toch? Nee, bijna! Een professionele inbedrijfstelling is verplicht.
Blijf daarom vooraf van de gaskoppelingen af. Het gas zit nog in de machine, ga niet testen of de airconditioning werkt. Je hebt met koelgassen en druk te maken.
Zo’n ingebruikname mag alleen een F-gassen gecertificeerde monteur doen. Deze monteur verricht verschillende metingen. Vervolgens worden de waardes uitgelezen, gecontroleerd en geaccordeerd.
Als je alles goed hebt gedaan, wijzen de metingen dat uit.
Stap 10: Laatste stap: de inbedrijfstelling (F-gassen)
BlueSolid heeft diverse F-gassen gecertificeerde monteurs beschikbaar en is als bedrijf BRL100 gecertificeerd. Zorg dus dat je niet zelf de inbedrijfsteling gaat doen, als je niet in het bezit bent van de juiste certificaat f-gassen voor ondernemingen mag je geen airco's in gebruik nemen. Je bent immers in overtreding wanneer je dat zonder certificatie zou doen.
De inbedrijfstelling is een apart, maar serieus onderdeel vanwege de veiligheid en prestatiezekerheid. Bestel als doe-het-zelver zonder F-gassen certificering onze airco’s met ‘enkel inbedrijfstelling’. Bestel onze airco’s met ‘zelf installeren’ als je ook de inbedrijfstelling kunt en mag doen (je mag alleen de airco in gebruik nemen als de juiste certificaat f-gassen voor ondernemingen aan wezig is).
Bij de inbedrijfstelling gaat onze monteur met stikstof te werk. Er wordt gekeken naar de druk. Ook wordt er schuim op koppelingen gespoten. Als er sprake is van een lek, zie je bubbeltjes. Verder zijn er allerlei meters waar grafieken uitkomen met rechte of wisselvallige lijnen.
Zo kan de monteur vaststellen of de installatie correct, lekdicht en veilig is gebeurd. En na die bevestiging is het apparaat écht gebruiksklaar.
Gefeliciteerd, je kunt verkoelen en genieten!
